Ngày 17/10/2024, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Dự thảo Luật Nhà giáo đã được trình Quốc hội với nhiều nội dung điều chỉnh quan trọng nhằm đáp ứng các yêu cầu phát triển mới trong lĩnh vực giáo dục. Với 9 chương và 50 điều, dự thảo lần này đã tinh gọn hơn so với các bản trước, đảm bảo tính thực tiễn và hiệu quả trong việc quản lý và hỗ trợ đội ngũ nhà giáo. Những thay đổi này là kết quả của sự đánh giá kỹ lưỡng từ Bộ Giáo dục & Đào tạo (GD&ĐT) và Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, khuyến khích phát triển đội ngũ nhà giáo và thu hút nhân tài cho ngành.
Thay đổi dung lượng trong Dự thảo Luật Nhà giáo
Dự thảo Luật Nhà giáo đã được điều chỉnh từ 74 xuống còn 50 điều, phản ánh sự tinh gọn, tập trung vào các nội dung thiết yếu trong quản lý nhà giáo. Điều này xuất phát từ yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc đảm bảo tính ngắn gọn và tránh lặp lại các quy định đã có trong các luật chuyên ngành như Luật Viên chức và Bộ Luật Lao động.
Dự thảo lần này tiếp tục duy trì nguyên tắc quản lý đội ngũ nhà giáo công lập theo Luật Viên chức, nhấn mạnh rằng nhà giáo công lập vẫn là viên chức và chịu sự điều chỉnh của các quy định đặc thù riêng. Đối với nhà giáo ngoài công lập và nhà giáo là người nước ngoài, luật này áp dụng theo Bộ luật Lao động, đồng thời bổ sung các quy định đặc thù để bảo vệ quyền lợi và trách nhiệm của nhóm này.
Quan điểm và định hướng của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đề ra ba định hướng quan trọng cho dự thảo lần này:
- Tối ưu hóa dung lượng: Chỉ giữ lại những quy định thuộc thẩm quyền của Quốc hội, những điều khoản cụ thể về thực thi sẽ được giao cho Chính phủ và các bộ ngành hướng dẫn chi tiết.
- Không lặp lại các quy định đã có: Tránh trùng lặp với các quy định của Luật Viên chức và Bộ luật Lao động nhằm giữ cho Luật Nhà giáo ngắn gọn và tập trung.
- Tạo cơ chế hỗ trợ đặc thù: Định hướng “điều gì tốt hơn cho nhà giáo thì ủng hộ” của Ủy ban Thường vụ là một thông điệp quan trọng nhằm tạo ra những chính sách hỗ trợ tích cực cho đội ngũ nhà giáo, giúp họ yên tâm công tác và cống hiến.
Điều chỉnh định nghĩa về nhà giáo và nhà giáo thỉnh giảng
Ban soạn thảo đã điều chỉnh định nghĩa về nhà giáo, thống nhất với Luật Giáo dục tại Chương IV để đảm bảo đồng bộ với các quy định pháp luật hiện hành. Theo đó, khái niệm “nhà giáo” bao gồm cả những người giảng dạy toàn thời gian (được tuyển dụng chính thức) và những nhà giáo thỉnh giảng, là những người giảng dạy theo dạng hợp đồng một phần.
Đối với nhà giáo thỉnh giảng, dự thảo cho thấy sự rõ ràng hơn trong việc quy định quyền và nghĩa vụ, đảm bảo rằng các nhà giáo này được tham gia giảng dạy một cách hợp pháp và đóng góp tích cực vào quá trình giáo dục mà vẫn tuân thủ các quy định chung của hệ thống giáo dục quốc dân.
Các chính sách đột phá trong Dự thảo Luật Nhà giáo
Một trong những mục tiêu quan trọng của Luật Nhà giáo là tạo ra các chính sách đột phá để thu hút và duy trì đội ngũ nhà giáo tài năng. Cụ thể, luật này không chỉ đảm bảo quyền lợi cho nhà giáo mà còn tạo điều kiện để họ phát triển sự nghiệp bền vững. Các chính sách hỗ trợ bao gồm các ưu đãi đặc biệt cho nhà giáo công lập, chế độ hợp đồng linh hoạt cho nhà giáo ngoài công lập, và các chương trình phát triển chuyên môn giúp nhà giáo nâng cao chất lượng giảng dạy.
Thúc đẩy chất lượng và chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo
Một điểm nhấn quan trọng trong dự thảo lần này là việc chuẩn hóa và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo. Bộ GD&ĐT xác định rằng chất lượng của nhà giáo là yếu tố then chốt để cải thiện chất lượng giáo dục. Các quy định trong dự thảo không chỉ tập trung vào việc tuyển dụng và quản lý nhà giáo mà còn hướng tới việc nâng cao chuẩn mực chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp, qua đó nâng cao vị thế của nhà giáo trong xã hội và trong hệ thống giáo dục.
Đối với các nhà giáo ngoài công lập, luật này cũng đề xuất các quy định đặc thù nhằm đảm bảo họ có quyền lợi và trách nhiệm rõ ràng, phù hợp với môi trường làm việc và đặc điểm riêng của các cơ sở giáo dục ngoài công lập.
Bước tiến quan trọng trong cải cách chính sách giáo dục
Dự thảo Luật Nhà giáo đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc cải cách chính sách quản lý nhà giáo ở Việt Nam. Với các điều chỉnh mang tính thực tiễn, tập trung vào tối ưu hóa dung lượng, thống nhất với các luật hiện hành và phát triển các chính sách hỗ trợ đặc thù, dự thảo này được kỳ vọng sẽ tạo ra môi trường làm việc tích cực và hỗ trợ cho đội ngũ nhà giáo. Điều này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mà còn khẳng định vai trò quan trọng của nhà giáo trong việc xây dựng nền tảng tri thức cho thế hệ trẻ Việt Nam.
Tham khảo thêm:
- Lưu ý dạy học và ôn tập với đề tham khảo môn Toán kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025
- Từ năm học 2024-2025 sẽ không còn xếp loại học lực giỏi, trung bình, yếu, kém
