Chia sẻ phương pháp tạo Động lực học tập cho học sinh yếu kém

Động lực học tập là yếu tố then chốt quyết định kết quả học tập của học sinh. Trong môi trường giáo dục Việt Nam, nhiều học sinh không có động cơ học tập rõ ràng, dẫn đến tình trạng yếu kém trong học tập. Bài viết này sẽ phân tích vai trò của động lực học tập và đề xuất những giải pháp giúp giáo viên thúc đẩy động lực học tập, đặc biệt là với đối tượng học sinh yếu kém.

1. Động lực học tập là gì? Tại sao quan trọng?

Theo nghiên cứu, động lực học tập không chỉ là nhu cầu học hỏi mà còn là nguồn năng lượng thúc đẩy học sinh phấn đấu. Động lực là yếu tố tâm lý sâu sắc giúp cá nhân vượt qua khó khăn và hướng tới mục tiêu học tập. Theo bà Dương Thị Kim Oanh, giảng viên Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, động lực học tập có hai yếu tố chính:

  • Thỏa mãn nhu cầu học hỏi của học sinh.
  • Thúc đẩy và duy trì hoạt động học tập.

Nếu học sinh chỉ có nhu cầu học mà không đủ động lực, các em sẽ thiếu quyết tâm để vượt qua thách thức trong học tập. Giáo viên cần tạo động lực mạnh mẽ để thu hút và duy trì sự tập trung của học sinh.

2. Khảo sát thực trạng động lực học tập tại trường THPT Đinh Tiên Hoàng

Khi khảo sát 620 học sinh tại THPT Đinh Tiên Hoàng, chúng tôi nhận thấy:

  • 10% học sinh đến trường chỉ để vui chơi, gặp gỡ bạn bè.
  • 10% học sinh không có mục tiêu học tập rõ ràng.
  • Chỉ 80% học sinh đến trường để trau dồi kiến thức.

Đây là một thực trạng đáng lo ngại, khi có tới 20% học sinh không thực sự coi trọng việc học. Trong số này, chỉ 35% tự nhận là có quyết tâm học tập, 22% chú ý lắng nghe và chỉ 41% có khả năng tự học.

3. Giải pháp tạo động lực cho học sinh yếu kém

Để giúp học sinh yếu kém nâng cao động lực học tập, chúng tôi đưa ra các giải pháp sau:

3.1 tạo điều kiện để học sinh tự học

Giáo viên nên giúp học sinh cảm thấy việc học là thú vị và cần thiết. Để đạt được điều này, giáo viên cần khích lệ học sinh và sử dụng phương pháp giảng dạy phù hợp. Khi học sinh bắt đầu cảm thấy có hứng thú với học tập, các em sẽ tự động muốn cố gắng hơn.

3.2 Hình thành thói quen tốt

Thói quen học tập tốt là yếu tố quan trọng để học sinh duy trì động lực lâu dài. Theo Stephen R. Covey trong cuốn Bảy Thói Quen Để Thành Đạt, một thói quen tốt chỉ hình thành khi có đủ ba yếu tố: kiến thức, kỹ năng và động cơ. Giáo viên cần giúp học sinh phát triển thói quen học tập tốt bằng cách:

  • Đặt mục tiêu học tập rõ ràng và dễ thực hiện.
  • Khuyến khích học sinh thực hiện từng bước nhỏ và có phần thưởng phù hợp.

3.3 Xây dựng thái độ tích cực và tôn trọng tập thể

Giáo viên cần giúp học sinh hiểu rõ lợi ích và tác hại của từng hành vi. Khi học sinh nhận thức được điều này, các em sẽ dễ dàng lựa chọn cách cư xử phù hợp. Học sinh trung học phổ thông có xu hướng thích tự lập và muốn khẳng định bản thân, vì vậy giáo viên cần cho phép các em tự lựa chọn và tự quyết định hành vi của mình, đồng thời theo dõi và hướng dẫn để điều chỉnh khi cần thiết.

3.4 Gieo nhu cầu mới và tạo hoạt động đa dạng

Giáo viên nên kích thích nhu cầu học tập thông qua các hoạt động thú vị như thảo luận nhóm, hoạt động thực hành, và các dự án sáng tạo. Điều này giúp học sinh thấy rằng học tập không chỉ là nhiệm vụ mà còn là cơ hội để khám phá và phát triển bản thân.

3.5 Tư vấn hướng nghiệp

Giáo viên nên kết hợp giáo dục hướng nghiệp với các hoạt động học tập. Khi học sinh có mục tiêu nghề nghiệp rõ ràng, các em sẽ có động lực để học tập tốt hơn. Tại THPT Đinh Tiên Hoàng, chúng tôi đã tổ chức các buổi tư vấn hướng nghiệp cho 100% học sinh để giúp các em có ý thức về tương lai và nỗ lực trong học tập.

4. Hướng dẫn học sinh biết tự học

Giúp học sinh biết cách tự học là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để duy trì động lực học tập. Quá trình này bao gồm bốn bước:

  • Bước 1: Thích học – Giáo viên tạo không khí học tập vui vẻ và khuyến khích học sinh tham gia học tập một cách tích cực.
  • Bước 2: Biết cách học – Giáo viên hướng dẫn học sinh cách ghi chép, tổ chức tài liệu và sử dụng sơ đồ tư duy để hệ thống kiến thức.
  • Bước 3: Có thói quen học – Giáo viên thường xuyên khích lệ và kiểm tra quá trình học tập của học sinh, giúp các em duy trì thói quen học tập đều đặn.
  • Bước 4: Học có hiệu quả – Học sinh biết đánh giá kết quả học tập của mình và vận dụng kiến thức đã học vào cuộc sống.

Động lực học tập là yếu tố không thể thiếu để nâng cao chất lượng học tập và phát triển nhân cách học sinh. Tuy nhiên, tạo động lực học tập đòi hỏi sự kiên trì và kỹ năng từ phía giáo viên và phụ huynh. Hy vọng rằng bài viết này sẽ là nguồn cảm hứng để các giáo viên tìm ra những phương pháp phù hợp, giúp học sinh yếu kém dần dần phát triển động lực học tập bền vững.

nguồn: Hội tâm lý giáo dục


Tham khảo thêm