Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Việt Nam đang lấy ý kiến cho dự thảo Thông tư về Quy chế thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Một trong những điểm nổi bật của dự thảo này là việc loại bỏ quy định cộng điểm nghề trong xét tốt nghiệp THPT. Thay đổi này được xem là phù hợp với định hướng của Chương trình Giáo dục Phổ thông (GDPT) 2018, khi chương trình này không còn yêu cầu học sinh học nghề để lấy chứng chỉ như Chương trình GDPT 2006.
Sự khác biệt giữa chương trình gdpt 2006 và 2018
Thầy Thạch Cảnh Bê, Hiệu trưởng Trường THPT số 2 Đức Phổ (Quảng Ngãi), chia sẻ rằng Chương trình GDPT 2006 yêu cầu học sinh học 105 tiết nghề phổ thông và có thể thi lấy chứng chỉ nghề, tạo điều kiện để các em được cộng điểm xét tốt nghiệp. Ngược lại, Chương trình GDPT 2018 đã loại bỏ phần học nghề phổ thông. Các nội dung trước đây thuộc về chương trình học nghề được tích hợp vào môn Hoạt động trải nghiệm – Hướng nghiệp và Giáo dục địa phương, nhằm định hướng nghề nghiệp và phân luồng học sinh sau khi tốt nghiệp.
Theo thầy Phạm Đình Kha, Hiệu trưởng Trường THPT Võ Chí Công (Đà Nẵng), chương trình mới đã lược bỏ phần học nghề và không yêu cầu học sinh thi lấy chứng chỉ nghề, nên việc không cộng điểm nghề trong xét tốt nghiệp là phù hợp với thực tiễn và mục tiêu của chương trình GDPT 2018.
Quan ngại về thiệt thòi cho học sinh hệ giáo dục thường xuyên
Ông Đinh Lương Y, Giám đốc Trung tâm Giáo dục thường xuyên (GDTX) số 2 tại Đà Nẵng, cho rằng việc bỏ cộng điểm nghề có thể gây thiệt thòi cho học sinh hệ giáo dục thường xuyên. Tại các trung tâm GDTX, học sinh thường được khuyến khích học thêm một nghề để vừa có kiến thức văn hóa vừa có kỹ năng nghề nghiệp. Nhiều em chọn học nghề để có thêm cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp, đặc biệt là các em có hoàn cảnh khó khăn.
Trung tâm GDTX số 2 hiện có 532 học viên theo học các lớp trung cấp nghề miễn phí liên kết với trường cao đẳng nghề, với các ngành như Chế biến món ăn, Công nghệ thông tin, Quản trị khách sạn và Kế toán doanh nghiệp. Việc học nghề không chỉ giúp học viên có chứng chỉ nghề mà còn hỗ trợ các em định hướng nghề nghiệp, đồng thời được cộng điểm khi xét tốt nghiệp, tạo lợi thế so với học sinh chỉ học văn hóa.
Ông Y nhấn mạnh rằng học sinh hệ GDTX chỉ học 7 môn nhưng khi thi tốt nghiệp vẫn phải thi chung đề với học sinh phổ thông. Do đó, việc bỏ cộng điểm nghề có thể khiến học sinh hệ GDTX gặp bất lợi do đầu vào và điều kiện học tập của các em thường không bằng học sinh phổ thông.
Định hướng của chương trình GDPT 2018 và thực tiễn Giáo dục
Theo Chương trình GDPT 2018, giáo dục nghề phổ thông không còn được áp dụng cho học sinh trung học phổ thông. Thay vào đó, các nội dung hướng nghiệp được tích hợp vào môn Hoạt động trải nghiệm và Giáo dục địa phương, giúp học sinh nhận thức về nghề nghiệp trong tương lai. Điều này đồng nghĩa với việc bỏ cộng điểm nghề khi xét tốt nghiệp là bước đi cần thiết để thống nhất với mục tiêu giáo dục mới, hướng đến phát triển toàn diện và phân luồng học sinh hiệu quả hơn sau tốt nghiệp.
Các chuyên gia giáo dục cho rằng việc bỏ cộng điểm nghề trong xét tốt nghiệp THPT sẽ tạo sự công bằng hơn trong đánh giá kết quả học tập của học sinh và phù hợp với thay đổi của chương trình mới. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra yêu cầu đối với hệ GDTX trong việc tăng cường hỗ trợ để học sinh không bị thiệt thòi, đồng thời mở rộng cơ hội học nghề thực chất cho các em.
Quy định mới về việc bỏ cộng điểm nghề trong xét tốt nghiệp THPT là một bước đi phù hợp với định hướng của Chương trình GDPT 2018. Việc lồng ghép giáo dục hướng nghiệp vào các môn học thay cho học nghề truyền thống đã tạo sự thay đổi trong cách tiếp cận giáo dục phổ thông. Tuy nhiên, cần có các chính sách bổ sung để đảm bảo công bằng cho học sinh hệ GDTX, giúp các em có cơ hội phát triển kỹ năng nghề nghiệp và hội nhập tốt hơn vào thị trường lao động sau khi tốt nghiệp.
Ông Đinh Lương Y – Giám đốc Trung tâm GDTX số 2 (Đà Nẵng) đề nghị bổ sung thêm phần điểm khuyến khích tại Điều 44 như sau: Học viên GDTX tham gia học đồng thời chương trình Trung cấp nghề kết hợp với chương trình văn hóa theo chương trình GDTX cấp THPT có Bằng tốt nghiệp Trung cấp nghề do các trường trung cấp, cao đẳng cấp trong thời gian học THPT được cộng điểm khuyến khích căn cứ vào xếp loại ghi trong Bằng tốt nghiệp trung cấp như sau: Xếp loại Xuất sắc, loại Giỏi được cộng 2,0 điểm; Xếp loại Khá được cộng 1,5 điểm; Xếp loại Trung bình được cộng 1,0 điểm.