Với sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo, nổi bật là chatbot ChatGPT mới ra mắt, nhiều ngành nghề sẽ trở nên lỗi thời. Người lao động đang đứng trước nguy cơ bị đào thải khi AI ngày càng tiến bộ.
Khả năng của ChatGPT hứa hẹn đến mức Microsoft – vừa sa thải 10.000 nhân viên – đã công bố khoản đầu tư trị giá hàng tỷ USD trong nhiều năm vào công nghệ mang tính cách mạng này.
Các chuyên gia cảnh báo sự gia tăng của máy móc, vốn ngày càng trở nên thông minh hơn, sẽ gây tổn hại đến nhiều người lao động đang được trả lương cao, New York Post đưa tin.
“AI dần thay thế những nhân viên văn phòng. Tôi không nghĩ một ai đó có thể ngăn chặn điều đó”, Pengcheng Shi, Phó trưởng khoa khoa học máy tính và thông tin tại Học viện Công nghệ Rochester, cho biết.
Shi chỉ tình trạng hiện tại như “con sói đang đợi ngoài cửa”. Ông dự đoán từ tài chính đến chăm sóc sức khỏe, xuất bản đều có nguy cơ bị đe dọa.
Tuy nhiên, khi AI tiếp tục đạt những tiến bộ đáng kinh ngạc, Shi khẳng định con người sẽ học cách khai thác công nghệ.
Khả năng thay thế việc làm
Hiện tại, AI đang nâng cấp một số lĩnh vực nhất định, đặc biệt là sau khi phát hành ChatGPT, một chatbot thông minh được giới thiệu vào tháng 11/2022 miễn phí cho công chúng.
Nó sử dụng trí tuệ nhân tạo để trả lời hầu hết chủ đề mà người dùng yêu cầu bằng ngôn ngữ dễ hiểu. Ngoài ra, công cụ siêu chatbot đang làm mưa làm gió này còn có khả năng giải toán, viết code, làm luận văn hay trò chuyện như con người. Vậy rốt cuộc sự ra đời của ChatGPT có thể sẽ ảnh hưởng tới những công việc, ngành nghề cụ thể nào, cùng cẩm nang dạy học tìm hiểu nhé.
Giáo dục
Ngành giáo dục có lẽ sẽ chịu ảnh hưởng lớn nhất từ ChatGPT khi có thể bất ngờ thay đổi chỉ qua một đêm nếu công nghệ AI được áp dụng. Học sinh có thể học từ xa và rất nhiều giáo viên sẽ phải thay đổi để thích nghi với tình hình mới. Ngoài ra, việc thi cử cũng sẽ phải siết chặt hơn khi học sinh có thêm nhiều công cụ để gian lận.
Hiện ChatGPT đã bị cấm sử dụng tại tất cả trường học ở thành phố New York (Mỹ) bởi chúng có thể trở thành công cụ gian lận kiểm tra. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng ChatGPT cũng có thể trở thành giáo viên AI với tốc độ phát triển như hiện nay. Thậm chí, ChatGPT đã có thể giảng dạy cho học sinh cấp 3 trở xuống khi những kiến thức cơ bản và khả năng tương tác của AI này dần được hoàn thiện. Dù còn một số lỗi nhưng chúng có thể được cải thiện dần. Về cơ bản thì chỉ cần tích hợp thêm thông tin và cải thiện một chút là ChatGPT đã có thể đứng lớp cho các học sinh rồi.
Với chương trình đại học, sinh viên vẫn cần những giảng viên bằng người thật để đứng lớp và AI chỉ nên là công cụ hỗ trợ trong tương lai nhằm đảm bảo hiệu suất học tập. Dẫu vậy ngay cả những giáo sư tại Trường Đại học New York cũng phải thừa nhận về lý thuyết, công nghệ AI đã có thể giảng dạy sinh viên mà không cần người theo dõi.
Báo chí
Việc AI có thể thay thế nhà báo hay không vẫn còn đang gây tranh cãi. Các kết quả công bố khi thử nghiệm cho ChatGPT viết một số đoạn văn cho những kết quả khác nhau. Theo chuyên gia, công nghệ AI hiện nay mới chỉ cho phép ChatGPT tổng hợp, sao chép từ những từ khóa thành một đoạn văn sao cho hợp lý chứ chưa thể sáng tạo được đề tài như một người lao động chân chính.
Tất nhiên, ChatGPT đã có những thành công nhất định khi sáng tạo được các tiêu đề phù hợp với nhu cầu của người viết. Bạn có thể yêu cầu ChatGPT làm một bài báo với những dẫn chứng, nhưng nhiều dẫn chứng được dùng lại không chính xác và đây là một điểm yếu của nó. Nói thật là cho đến hiện tại chúng ta vẫn chưa biết sửa lỗi này như thế nào, nhưng nếu thành công thì ngành báo chí sẽ có một cuộc cách mạng cực lớn.
Thiết kế đồ họa
Năm 2021, các nhà phát triển ChatGPT là OpenAI đã cho ra mắt một công cụ mới mang tên DALL-E, qua đó có thể tạo nên những hình ảnh đồ họa theo chỉ lệnh của người dùng. Sản phẩm này tương tự như những ứng dụng từng ra mắt như Craiyon, Stable Diffusion hay Midjourney, sẽ trở thành thách thức đe dọa ngành thiết kế đồ họa.
Nếu trước đây bạn thường kiếm ảnh từ nhiếp ảnh gia hay yêu cầu chuyên viên thiết kế đồ họa làm giao diện website thì với sự phát triển ngày càng mạnh của ChatGPT, con người có thể làm điều đó một cách tự động hóa trong tương lai không xa, các chuyên gia khẳng định.
Công nghệ
Những chuyên viên gõ code hoặc thiết kế trang web cũng có thể sẽ mất việc vì AI, khi những công việc mang tính lặp lại có thể tự động hóa. Giờ đây bạn có thể yêu cầu ChatGPT thiết kế một website cho mình và dù chưa thực sự hoàn hảo nhưng sớm muộn gì thì những lao động làm trong mảng này sẽ thất nghiệp.
Về lý thuyết, công nghệ AI có thể soạn mã code theo tham số và yêu cầu thủ công của người dùng để xây dựng trang web cũng như những phần khác cho doanh nghiệp. Chính vì vậy, chuyên gia cảnh báo nghề thiết kế trang web hay gõ code có thể sẽ biến mất vào năm 2026 hoặc thậm chí sớm hơn nếu AI bành trướng. Trong tương lai, hoặc thậm chí là chỉ vài năm tới, những công việc lặp lại của nghề công nghệ thông tin có thể sẽ hoàn toàn bị thay thế.
Tài chính
Mảng tài chính là một trong những mảng gây tranh cãi nhiều nhất về sự thay thế của AI khi công nghệ này giỏi về các con số nhưng phần quyết định vẫn phải phụ thuộc vào nhân lực. Theo chuyên gia, rất nhiều ngân hàng, tổ chức tài chính thuê nhân viên và đào tạo họ làm những việc số má lặp lại chẳng khác gì máy móc, ví dụ những công việc liên quan đến Excel. Trong khi đó, AI lại có thể làm được những việc này với tốc độ nhanh hơn rất rất nhiều.
Tiếp đó, những công việc gửi rút tiền hay mang tính thủ tục đơn giản cũng có thể dùng AI và đây là lúc các nhân viên ngân hàng mất chỗ đứng. Có chăng, những lao động có trình độ cao, giải quyết được các trường hợp vay nợ phức tạp là còn có ích cho các chi nhánh ngân hàng. Tất nhiên, các quyết định quan trọng về đầu tư sẽ vẫn nằm trong tay con người, nhưng mảng nhập số liệu hoặc tương tự có lẽ sẽ trở thành lãnh địa của AI.
Chăm sóc khách hàng
Một trong những công việc có thể bị AI chatbot có thay thế con người nhất chính là chăm sóc khách hàng. Hầu hết các trang web đều đã có chatbot để trả lời các câu hỏi, nhưng trong một số trường hợp vẫn cần nhân viên hỗ trợ với các vấn đề phức tạp hơn.
Tuy nhiên, khi các công ty bắt đầu triển khai những công cụ AI phức tạp hơn như ChatGPT và được sử dụng rộng rãi, rất có thể công việc này sẽ trở nên thừa thãi. Nhiều chuyên gia dự đoán lĩnh vực chăm sóc khách hàng sẽ sớm được tự động hóa. Nhưng liệu sự thay đổi này có giúp ngành dịch vụ này hoạt động hiệu quả hơn hay không vẫn còn là câu hỏi chưa được trả lời.
Copywriter
Ngành sáng tạo nội dung sẽ gặp rất nhiều thách thức trong những năm sắp tới, đặc biệt là các copywriter hay người viết quảng cáo, viết website. Những công cụ AI đang ngày càng nở rộng.
Không chỉ ChatGPT, hàng loạt công cụ khác như Jounce AI cũng có khả năng viết lách bằng AI miễn phí. Các AI này có thể viết lách một cách trôi chảy và thậm chí viết luận văn đại học, lập trình web theo yêu cầu của người dùng… Do đó, nhiều chuyên gia dự đoán AI cũng sẽ lấn sân sang lĩnh vực copywriting trong thời gian tới.
Tư vấn luật
Việc AI thay thế luật sư thoạt nhìn là một điều không tưởng. Nhưng mới đây, luật sư AI đầu tiên bào chữa cho thân chủ trên tòa đã xuất hiện. Công ty trí tuệ nhân tạo DoNotPay đã tạo ra chương trình máy tính tích hợp AI có tên RobotLawyer. AI này sẽ được dùng tại một phiên tòa ở Mỹ với vai trò là luật sư bào chữa cho thân chủ lái xe quá tốc độ vào tháng 2/2023 sắp tới.
DoNotPay treo thưởng một triệu USD cho bất kỳ luật sư nào nhận lời có mặt tại tòa án và dùng lý lẽ từ chương trình AI của họ. Đây có thể sẽ là tương lai sắp tới của ngành luật, Gizmodo nhận định.
Nhà khoa học
Theo Gizmodo, rất khó để các nhà khoa học bị máy móc thay thế, nhưng AI sẽ có thể đảm nhiệm việc viết các báo cáo khoa học trong tương lai. Nghiên cứu mới đây của Đại học Northwestern cho thấy các nhà khoa học dường như không nhận ra sự khác biệt giữa luận văn khoa học được viết bởi ChatGPT và người thật.
ChatGPT hiểu đơn giản là một chương trình kết hợp với trí tuệ nhân tạo (AI) để tương tác với con người. Chương trình sử dụng thuật toán chọn từ dựa trên bài học rút ra từ việc quét hàng tỷ đoạn văn bản trên Internet. Từ đó, cho phép máy tính trò chuyện và đáp ứng những câu hỏi từ phía người dùng trong thời gian thực.
Thùy Anh (tổng hợp)
